Inleiding
Dit is
jaar is het tweehonderd jaar geleden dat John Charles Ryle, de eerste
Anglicaanse bisschop van Liverpool werd geboren. Ryle werd door genade een
belijder van Jezus Christus en een dienaar van het Evangelie. De Heere heeft
hem de gave gegeven om de boodschap van het Evangelie op eenvoudige wijze te
ver-woorden. Daarop legde Ryle zich ook toe. Hij merkte dat weinig zaken zo moeilijk
zijn dan eenvoudig preken.
Vanaf
zijn benoeming tot bisschop van Liverpool maakte Ryle deel uit van het
Hogerhuis. Het was gemakkelijk in het Hogerhuis een toespraak te houden, zo zei
hij, dan in een boerengemeente op zondagmiddag de aandacht te houden. Dit is
stond voor Ryle vast dat naarmate wij zelf het Evangelie beter leren verstaan,
wij het aan anderen eenvoudiger kunnen uitleggen.
Al bij
zijn leven viel het anderen op dat Ryle de dingen eenvoudig kon verwoorden. In
zijn derde gemeente Helmingham liet hij voor het eerst een traktaat het licht
zien. De traktaten die hij publi-ceerde waren bewerkingen van preken. Vervolgens
verschenen deze in boekvorm. Vooral de laatste jaren zijn meerdere werken van
Ryle in het Nederlands vertaald. Prof. dr. Baars en ds. K. ten Klooster
voorzagen de vertaling van Old Paths (Het hart van het Christelijk
geloof) van een inleiding.
Al in
de jaren zeventig van de vorige eeuw vertaalde ds. C. Smits die toen
oudgereformeerd predikant was, Warning to the Churches (Waarschuwing aan de
kerken) en liet aan die vertaling een voor-woord voorafgaan. Smits voelde
zich eensgeestes met Ryles waarschuwing dat uiterlijke kerkelijke
betrokkenheid waar-onder deelname aan de sacramenten, geen garantie zijn van een
levend geloof.
Naast
traktaten die bewerkingen waren van preken, schreef Ryle een uitleg op de vier
evangeliën en ook nog een aantal boeken met schetsen van personen uit de
Engelse kerkgeschiedenis. Hij vroeg aandacht voor de Engelse reformatoren, de
puriteinen en niet te vergeten de Anglicaanse Evangelicals die door God werden
gebruikt in de ‘Evangelical Revival’ (herleving van het Evangelie).
Ik heb
daar wel eens meer op gewezen maar in de Engelse taal betekende zeker vroeger
Evangelical dat men het Evangelie ver-stond en wenste uit te dragen naar haar
diepste betekenis. Die vond men terug bij Reformatoren en puriteinen. In die
zin komt trouwens ook in de kanttekeningen van de Statenvertaling het woord
‘evangelisch’ voor.
De
afkomst van Ryle
Ryle
was de oudste zoon van John Ryle jr., een schatrijke bankier. De grootvader van
Ryle, die ook John heette, had fortuin gemaakt in de zijde-industrie. Hij was
een man die contact heeft gehad en zich aangesproken wist door de prediking van
John Wesley, de grote methodistische prediker uit de achttiende eeuw. Voor de
vader van Ryle lag dat anders. Door het vroeg overlijden van John sr. was hij
op 24-jarige leeftijd erfgenaam geworden van diens vele bezittingen. De rijkdom
had hem van God vervreemd.
De
ouders van Ryle bezochten met regelmaat de diensten van de Anglicaanse
parochiekerk van Macclesfield, maar hun godsdienst was louter uiterlijk. Nooit
heeft Ryle onder zijn ouderlijk over de noodzaak en inhoud van het levende
geloof en van bekering horen spreken. Vanaf zijn zevende levensjaar bad hij
niet meer persoonlijk en hij was al eenentwintig toen hij voor het eerst zelf
de Bijbel ging lezen.
De
middelbare school was voor hem Eaton College, een kost-school voor de upper ten
van Engeland. Hij leerde er onder andere leden van de koninklijke familie
kennen. Daarna ging hij naar Oxford. In het voetspoor van zijn vader die naast
bankier ook politicus was, wilde hij de politiek in.
De
omkeer en weg naar het ambt
Vanaf
1836 ontstond er in het hart van de student een toe-nemende geestelijke onrust.
In de zomer van 1837 bracht een ziekte hem op de rand van de dood. Toen hij in
de kerstdagen van dat jaar naar huis kwam, werd meteen duidelijk dat Ryle een
nieuw mens was geworden. Hij ging nu onder zijn ouderlijk dak bij de maaltijd
hardop voor in gebed. Op het precieze tijdstip en de exacte toedracht hij het
tot geloof kwam, heeft Ryle zich niet uitgelaten. Hij vond dat noch in zijn
eigen leven noch in het leven van anderen belangrijk. Het ging hem om de natuur
en de vruchten van het waarachtige geloof.
Zijn
overgang van de dood naar het leven heeft Ryle als de belangrijkste gebeurtenis
en verandering in zijn leven getypeerd. Was hij vòòr zijn eenentwintigste
levensjaar gestorven, dan had hij, zo heeft hij zelf betuigd, de eeuwigheid in
de rampzaligheid moeten doorbrengen. Drie jaar na deze gebeurtenis ging de
vader van Ryle failliet. Naar Ryle’s eigen woorden werden zij op die dag in
juni 1841 wakker als een van de rijkste families van Engeland en gingen zij
slapen, voor zover zijn de slaap nog konden vatten, als een van de armste. Dat
laatste is niet helemaal waar. Het eerste wel.
In ons
geld omgerekend lag het jaarinkomen van John Ryle jr. ergens tussen de twaalf
en vijftien miljoen euro en het landgoed dat zij bewoonden, zou in onze tijd op
zo’n vijfenveertig miljoen euro worden geschat. Als oudste zoon zou Ryle het
overgrote deel van zijn vaders bezitting erven. Om de politiek in te gaan was
geld nodig. Dus die weg was afgesloten. Ryle moest nu voor zijn inkomen gaan
werken.
Was ik
geen christen geweest, zo zei Ryle, dan had ik wellicht zelfmoord gepleegd.
Zelfs zijn hond waaraan hij zo zeer gehecht was, werd verkocht. Ryle vestigde
zich in New Forest. Een bevriende kolonel die zelf een oprecht christen was,
heeft zijn naam onder de aandacht van een Anglicaanse predikant gebracht. Deze
vroeg hem hulpprediker te worden. Een aanbod dat Ryle aanvaardde.
Van de
buitenkant gezien leek zijn roeping tot het ambt niet een bijzonder geestelijke
zaak. De vruchten – en daar gaat het toch om – lieten anders zien. In huiselijk
opzicht is Ryle leed niet bespaard. Driemaal is hij getrouwd geweest en
tweemaal weduwnaar geworden. Heel verdrietig dat zijn zoons niet bij het geloof
bleven waarin zij waren opgevoed. Kerkelijk eindigde Ryle zijn loopbaan als
bisschop van Liverpool. Belangrijker dan een bouw van een kathedraal vond hij
dat in alle districten van Liverpool het Evangelie kon worden gehoord.
De
inhoud van zijn prediking
Ryle
bracht het Evangelie ernstig nodig en indringend. Ik besluit met een citaat dat
typerend mag heten. ‘Wanneer ik spreek over
wasdom in de genade, bedoel ik op geen enkele wijze dat het aandeel van een
christen aan Christus kan groeien. Ik bedoel niet dat hij kan groeien in de
genadige aanneming door God. Ik bedoel niet dat hij ooit meer gerechtvaardigd
kan zijn, meer vergeven kan zijn en meer vrede met God hebben dan op het
moment dat hij eerst gelooft. Ik ben er ten diepste van overtuigd dat de recht-vaardiging
van de gelovige een volkomen werk is en dat ook de zwakste in de genade, ook al
weet hij het niet en voelt hij het niet, niet minder gerechtvaardigd is dan de
sterkste gelovige. Onze verkiezing, roeping en toegang tot God laten geen
standen toe. Er is daarin geen afname of toename mogelijk. Ik ging liever dan
de brandstapel dan af te doen aan de waarheid dat elke gelovige in
Christus volmaakt rechtvaardig voor God is. Wanneer ik spreek over wasdom in
de genade bedoel ik slechts dat de genadegaven die de Heilige Geest in ons
hart gelegd heeft groeien in kracht, sterkte en intensiteit. (...) Wanneer ik
van iemand zeg dat hij groeit in de genade bedoel ik heel eenvoudig dat zijn
schuldbesef verdiept, zijn geloof sterker wordt, zijn hoop helderder, zijn
liefde vuriger, zijn geestelijk gezind zijn meer aan de dag treedt. Zo iemand
voelt meer van de kracht van de godzaligheid in zijn eigen hart. Het komt ook
meer tot openbaring in zijn leven.’
Ian H.
Murray, J. C. Ryle. Prepared
to Stand Alone, Banner of Truth,
Edinburgh 2016; ISBN 978-1-84871-679-7; pb. 273 pp., prijs £8,50.
Ter
gelegenheid van het feit dat in 2016 tweehonderd jaar geleden was dat Ryle werd
geboren, schreef Iain H. Murray, de oprichter van de uitgeverij The Banner of
Truth, een nieuwe biografie over hem. Murray schrijft met grote betrokkenheid.
Zonder de feiten geweld aan te doen geeft hij de boodschap van de feiten door.
Dat laatste kan niet op neutrale wijze gebeuren. Het gaat Murray over om dat
wij van Ryle leren belijders van Gods genade in Christus te zijn.
Andrew Atherstone, Bishop J.C. Ryle’s
Autobiography. The Early Years, Banner of Truth Edinburgh 2016; hb. prijs £15,50
(ISBN 9781848716865)
Deze
uitgave is een kritische editie (dat wil zeggen met aan-tekeningen) van de
autobiografie van Ryle die hij in 1873 heeft gedicteerd aan zijn derde vrouw.
Ryle deed dit met oog op zijn kinderen. Andrew Atherstone kreeg in 2005 het
originele manus-cript onder ogen. Deze Banner uitgave is daarop gebaseerd. Ze
bevat ook meerdere foto’s uit de familiealbum van Ryle die nooit eerder zijn
gepubliceerd.