Calvijn
is vooral bekend door zijn laatste uitgave van de Institutie in 1559.
Breed wordt wel erkend dat we om Calvijn echt te leren kennen ons niet tot dit
werk moeten beperken. Zijn brieven, Bijbelcommentaren en preken zijn dan van
groot belang. De laatste uitgave van de Institutie is feitelijk een
weergave voor predikanten en studenten in theologie van de bijbelse boodschap
zoals Calvijn die door intensieve bestudering van de Schrift steeds beter had
leren verstaan. Zij moet dan ook in samenhang met zijn Bijbel-commentaren worden
gelezen.
Met
de eerste uitgave van de Institutie in 1536 trok Calvijn reeds de
aandacht van velen. In deze uitgave die veel minder omvangrijk is dan de
laatste uitgave, zet Calvijn met het oog op gewone gemeenteleden de kern van de
bijbelse leer uiteen. Tussen de eerste en laatste uitgave van de Institutie
liggen nog een aantal uitgaven. In 1539 kwam de tweede Latijnse uitgave uit.
Daarvan verscheen in 1541 een Franse editie. In 1543 verscheen een nog weer
uitvoerigere Latijnse editie. Dat gebeurt opnieuw in 1550. Ook van deze versie
komt een Franse vertaling uit en wel in 1551.
Nu
leest niet iedereen even gemakkelijk Latijn of oud-Frans. Voor wie Engels
beheerst, is het goed te weten dat bij de Banner of Truth een nieuwe vertaling
verscheen van de Franse uitgave van 1541. In onderscheid met de uitgave van
1536 kunnen we de uitgave van 1539 en 1541 niet meer als een louter
catechetisch handboek worden gekarakteriseerd.
De
relatie tussen Calvijns Bijbelcommentaren en de Institutie wordt hier
als duidelijk zichtbaar. Wel merk je sterker dan in de laatste uitgave van de Institutie
hoezeer Calvijn tot geestelijk ook een leerling van Luther was. Wie de laatste
uitgave van 1559 kent leest hier geen nieuwe dingen. In een veel korter bestek
worden de hoofdartikelen van het christelijke geloof uiteengezet. Zelf ervoer
ik het als verfrissend op deze manier met Calvijn kennis te maken en via hem
met de bijbelse boodschap. Ik kan anderen de wijze van kennismaking alleen
maar aanraden.
John Calvin, Institutes
of the Christian Religion, vertaald vanuit de eerste Franse uitgave van 1541 door
Robert White, Banner of Truth, Edinburgh 2014; ISBN 978-1-84871-463-2; hb. 882
pp., prijs £19,--.