Blijvend vergeving nodig

Wie de naam van prof. dr. J. van Bruggen hoort, denk aan het Commentaar Nieuwe Testament derde serie. Van deze serie die inmiddels al weer een aantal jaren geleden werd voltooid, was hij de eindredacteur. In de schriftelijke arbeid van werken van Van Bruggen blijkt zijn diepe eerbied voor de Schrift als het Woord van God. Dan denk ik niet alleen aan zijn commentaren in de genoem-de serie maar ook aan zijn boeken Het kompas van het christelijk geloof en Kroongetuigen van het evangelie.

In recensies die ik schreef over de delen uit de CNT op de brieven aan de Romeinen en de Galaten heb ik een aantal kritische kant-tekeningen geplaatst. Bij de brief aan de Romeinen ging het om de uitleg van roeping en verkiezing en wel vooral in Rom. 9-11. In de uitleg van beide brieven constateerde ik dat Van Bruggen de bete-kenis van de rechtvaar­diging eenzijdig heilshistorisch opvatte en geen recht deed aan gegevens in Paulus zelf die ons laten zien dat rechtvaardiging allereerst moet worden verbonden met Gods gericht en met de vrijspraak in dat gericht.

Juist vanwege die kritische kanttekeningen in recensies over de genoemde delen uit CNT door mij zijn geplaatst, wil ik aandacht vragen voor een bijdrage van Van Bruggen waarin hij zich van een andere zijde toont. Gerelateerd aan het boek Kroongetuigen van het evangelie heeft Van Bruggen al een aantal jaren een website met de naam www.meeroverkroongetuigen.nl. wie naar het menu bijlagen op deze website gaat, komt onder andere een Bijbelstudie tegen waarin Van Bruggen ingaat op de vraag of een christen nog altijd moet vragen om vergeving.

Die vraag wordt lang niet altijd door iedereen instemmend beant-woord. Men zegt dan: ‘Een ware christen is toch vrijgesproken in Gods gericht?! Wie om vergeving vraagt, staat niet echt in de vrijheid van de kinderen van God.’ Uitgaande van de vijfde bede van het Onze Vader: Vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven onze schuldenaren.’

Van Bruggen wijst erop dat wanneer Paulus het over het volmaakt zijn van christenen in dit leven heeft, dat niet als zondeloos bedoeld is, maar als volwassen. Ook bij het volwassen geloofsleven behoort de belijdenis van schuld en de bede om vergeving. Dat blijkt duidelijk uit de eerste brief van Johannes. Daar lezen we: ‘Als wij zeggen dat wij geen zonde hebben, misleiden wij onszelf en is de waarheid niet in ons’ (1 Joh. 3:9)

Heel mooi brengt Van Bruggen naar voren dat een christen die verzoend is met God en volkomen vergeving heeft ontvangen, de vreugde van het geloof niet ervaart door terug te kijken op een bij voorbaat betaalde schuldnota maar door toegang tot God te zoeken door de volmaakte Hogepriester Die zit aan de rechterhand van de Vader. Bij Hem vinden we genade! Zo vaak wij die nodig hebben en daarom tot Hem naderen.

In de bewuste bijdrage lees ik zo mooi en terecht dat in vele toonaarden en op vele leeftijden Gods kinderen het gebed hebben vertolkt van de tollenaar uit de gelijkenis (Lucas 18:9-14): ‘O God, wees mij, de zondaar, genadig!’. Deze zaak bewerkt zich niet tot christenen van een bepaalde richting. In alle kerkelijke liturgieën hebben die gebeden een plaats.

Hieraan kan worden toegevoegd dat binnen de kloosters Psalm 51, de bekendste boetepsalm, dagelijks wordt gebeden. Ook al wijzen we het kloosterwezen af, met deze praktijk horen we geen moeite te hebben. Zou dat wel het geval zijn, dan hebben we alle reden ons af te vragen of wij wel echte zonen en dochters van de Refor-matie zijn.

Ik besluit met een aantal regels uit een gedicht dat in het begin van de negentiende eeuw door Bilderdijk is gedicht. Regels die Van Bruggen aanhaalt in zijn bijdrage op de genoemde website:

Genadig God, die in mijn boezem leest!

Ik vlied tot U, en wil, maar kan niet smeeken.

Aanschouw mijn nood, mijn neêrgezonken geest,

En zie mijn oog van stille tranen leken!

Ik smeek om niets, hoe kwijnend, hoe bedroefd.

Gy ziet me een prooi van mijn bedwelmde zinnen:

Gy weet alleen het geen uw kind behoeft,

En mint het meer, dan 't ooit zich-zelf kan minnen.

Groen van Prinsterer: A Dutch statesman who confessed the Gospel of Christ 2

Who was Groen van Prinsterer?

In 1801 Guillame (the French name for William) Groen van Prinsterer was born in The Hague. He grew up in a wealthy, aristo-cratic family. His father was a physician, who was for a time a member of the Council of State, the highest advisory council to the government. His parents belonged to the liberal wing of the Reformed Church. Like almost all of the leading elite of that time, they were averse of what they saw as extreme opinions, both in reli­gion and in society. Groen van Prinsterer was a very gifted man. On December 17th, 1823, he graduated at 10 o’clock in law, and at 11 o’clock in literature. Something that is quite unique.

While at Leyden University, Groen van Prinsterer had visited the ‘private lectures’ by mr. Bilderdijk, the father of the Reveil in Holland. The Reveil was an international movement in Switzer­land, France and Holland, where believing Christians tried to edify each other in a true and living faith. Though it is true that Groen van Prinsterer never fully accepted all Bilder­dijk’s thoughts, yet the seed sown by Bilderdijk later on came to full fruition. Bilderdijk was an advocate of the absolute monar­chy, while Groen van Prinsterer was a champion of a constitu­tional monarchy. In 1827 Groen van Prinsterer was appointed chief of the cabinet of the king, in fact the king’s private secretary. A year later he married Betsy van der Hoop. Like Groen van Prinsterer himself she came from a wealthy family. Her signi­ficance for her husband has been enormous, not in the last place in a spiritual respect.

In his official function Groen van Prinsterer was in Brussels during the prelude of the seces­sion of Belgium from Holland. This was one of the fac­tors that changed his political views. Till that time he had been like many in his time, a conservative libe­ral, or a liberal conservative, accor­ding to the circumstan­ces. But he became more and more conscious of the deadly danger that lies in the principles of the French Revolution. And also they both experienced a spiritu­al change, first his wife, and later on he himself. That was instru-mentally by the influence of the court chaplain Merle d’Aubigné, a Swiss preacher who was a representative of the Reveil Movement and has become famous as historian of the Reformation. All this led to a change in the lifestyle of the young couple. Without speaking much about it, they stopped visiting the theatre and balls.

Quite in accordance with Groen van Prin­sterer’s character this change in his life went on gradu­ally. In 1831 Groen van Prinsterer wrote to his friend Van Rappard: ‘But that faith, by which one becomes a new creature, by which instead of my own will, the desire to serve God rules, that faith I do not have, or in such a small measure that I am almost unconscious of it. But having that faith is absolutely necessary. It must be given to us. Daily prayer and reading the Bible are the means to get it. Conti­nually I acknowledge God’s guidance in my vicissitu­des, and I trust more and more in God’s help, Who hath begun a good work in me, will comple­te it.’

In January 1833 Groen van Prinsterer became seriously ill. To the great joy of his wife he was not just restored to good health, but he found rest for his soul in the complete surren­der of his person to Christ, as a complete Saviour. That year he resigned from his function. Not just because of his he­alth, but also because he did not fully like his present func­tion. Already in 1831 he had been charged with the super­vision of the archives of the House of Orange-Nassau. From that time on he could dedicate all his time to that new function, which was comple­tely in accordance with his gifts and interests.  

By publishing in the French language his book Archives de la Maison Orange-Nassau he made a name in all learned Europe. His later work, Manual of the History of our Country, is a fruit of his studying these Archives. The main characteristic of the Manual is Groen van Prinsterer’s firm conviction that God reigns over all the world according to His council, and that the birth of the Netherlands as an independent state was closely connected with the birth of the Reformed Church. And apart from this bond between church and state, there was the bond that connected both with the House of Orange-Nassau. In the 16th century William I, Prince of Orange, had been the leader of the struggle of the Dutch Provinces against Spain. He died by the hands of a murderer, who had been hired by the king of Spain. His last words were: ‘My God, have compassion with me and with this poor people.’

Groen van Prinsterer never neglected to emphasise the impor­tance of the House of Orange for the Dutch state, and for the Re­formed Church in the Netherlands. He correctly stressed the fact William III of Orange was not only important for Protestantism in the Netherlands but also in the whole of Europe because of the Glorious Revolution. By coming to Britain with his army he was in the providence of God the means that preserved Protestantism both in the Britain and in the British colonies in America.

The motto of Groen van Prinsterer ever was: ‘It is written, it has hap­pened.’ For him, Holy Scripture was the highest and final autho­rity. By the light of God’s Word he viewed history, and did he point to God’s hand in history. The historic develop­ment of such institutions as the state and the church was for Groen van Prinsterer a weighty factor. In this he was a disci­ple, among others, of the English parliamentarian and thinker Edmund Burke. Groen van Prinsterer frankly spoke about his convicti­ons, and he always fought the view that it is impossible to be neutral in church, state and society.

Groen taught that only those who are well conscious of their own principles, can be fair towards others who proceed from other principles. ‘It is written’ points to the biblical revelation. And: ‘It has happened’ points to that which God has done in history, and very surely also in the history of the Netherlands. And also God’s revelation itself has the form of history. It speaks to us of God’s great acts in Christ Jesus. By the light of God’s revelation in His Word Groen van Prinsterer wanted to view history, in his conviction that only in this way the deepest significance of history becomes visible; namely that Christ Jesus gathers and protects His church. Only in the light of God’s Word this becomes clear to us.